Op 13 januari 2016 (ECLI:NL:RVS:2016:30) heeft de Raad van State een uitspraak gedaan waarin is beschreven wanneer met succes een beroep gedaan kan worden op het vertrouwensbeginsel. Zoals helaas wel vaker voorkomt, draaide deze zaak ook om een toezegging die de gemeenteraad deed maar aan het eind van het proces niet het bestemmingsplan wilde vaststellen.

Allereerst is van belang dat de Raad van State beschrijft dat de volgende punten nodig zijn om met succes een beroep te kunnen doen op het vertrouwensbeginsel:
• De toezegging moet concreet en ondubbelzinnig zijn
• Gedaan zijn door een daartoe bevoegd persoon
• Namens het bestuursorgaan
• Waaraan rechtens te honoreren verwachtingen kunnen worden ontleend
Er staat niet bij dat dit schriftelijk moet zijn gedaan, maar dat maakt de bewijsbaarheid logischerwijs een stuk eenvoudiger. Het betekent dus dat de toezegging van een ambtenaar via de mail geen waarde heeft, ook de toezegging van een wethouder op eigen titel kan niet gezien worden als een toezegging van het college van B&W.
De Raad van State oordeelt dat de gemeenteraad bij het vaststellen van het bestemmingsplan een definitieve afweging maakt over het bestemmingsplan. Als die beslissing ingaat tegen eerder toezeggingen dan mag dat, maar dan moet wel duidelijk worden gemotiveerd op basis van welke argumenten men tot dat besluit komt. Ook de eerdere toezeggingen moeten beoordeeld worden.
Verder beschrijft de Raad van State dat het feit dat een initiatiefnemer schade lijdt omdat het bestemmingsplan niet wordt vastgesteld, ook een factor is die bekeken moet worden.

Deze uitspraak leert dat u vanaf het begin de politiek bij uw plannen moet betrekken en tijdens het proces ook zelf voeling moet houden met de politiek. Dit om te voorkomen dat, zoals in deze uitspraak, de ambtenaren een andere koers voorstaan dan de gemeenteraad terwijl de raad wel het laatste woord heeft bij het vaststellen van een bestemmingsplan. Ook is van belang dat de gemeente rekening moet houden met het feit dat er tijdens zo’n (vaak) enorm lang proces schade is ontstaan. Weliswaar misschien een doekje voor het bloeden maar een schadevergoeding kan de financiële pijn wel verzachten.

Door: ing. H.W. (Henk) Ebbers, henkebbers@noordanuspartners.nl